Van YouTube tot TikTok:

Mediagebruik bij Vlaamse Jongeren in 2024

Mediagebruik evolueert voortdurend. Van filmpjes kijken en games spelen bij kinderen tot social media gebruik bij jongeren. Hun schermen worden steeds kleiner (van een televisie naar een tablet naar een smartphone) en hun wereld wordt steeds groter (steeds meer interacties met anderen en diversere activiteiten).

Uit het rapport van Apenstaartjaren 2024 blijkt dat het aantal media-activiteiten toeneemt met de leeftijd. Opvallend hierbij is dat meisjes meer verschillende media-activiteiten doen dan jongens. Verder vertonen kinderen in het buitengewoon onderwijs ander digitaal mediagedrag in vergelijking met hun leeftijdsgenoten. Zo spelen zij meer games, kijken ze meer korte filmpjes en luisteren ze vaker naar podcasts. Daarentegen besteden ze minder tijd aan het kijken van films en series, online winkelen,  maken van huiswerk, …

Van Short tot Long form

Bij de kinderen kijkt 82% naar long form content waarmee films, series of programma’s bedoeld worden. Deze content wordt meestal door productiehuizen of streamingplatformen gemaakt. 69% van de kinderen geeft ook aan short form content te consumeren (korte filmpjes). Denk maar aan YouTube(Kids), Instagram Reels of TikTok. Bij tieners en jongeren neemt deze short form content enorm toe met de leeftijd. In de derde graad lager onderwijs kijkt 54% wekelijks naar deze content. In het secundair onderwijs stijgt dit zelfs naar 94%.

Films en series blijven populair bij tieners en jongeren, maar hun belang neemt af met de leeftijd. YouTube is het favoriete platform voor films en series bij tieners (72% wekelijks) en jongeren uit de eerste graad (73% wekelijks). Voor oudere jongeren zijn streamingplatformen, met name Netflix, het belangrijkst; meer dan 60% kijkt wekelijks.

Van TikTok tot Netflix

WhatsApp, Snapchat en TikTok zijn de populairste sociale media onder jongeren, en ook veel kinderen en tieners gebruiken deze platforms. Facebook (Messenger) en Instagram zijn de platformen die de meeste achteruitgang boekten ten opzichte van 2022. Jongeren gebruiken sociale media vooral passief: ze kijken liever naar content dan dat ze liken, reageren of zelf posten. Eén-op-één communicatie, zoals chatten of bellen, is voor hen belangrijker dan het delen van content. Uit het onderzoek van Apenstaartjaren blijkt dat kinderen en jongeren nog steeds veel gebruik maken van YouTube. Streamingplatformen zijn populairder geworden sinds 2022, met Netflix als belangrijkste platform gevolgd door Spotify. Betaalde accounts, vaak gedeeld met familie, blijven in trek.

Van Kinderen tot Jongeren

De derde graad lager onderwijs is een overgangsleeftijd voor media-activiteiten en appgebruik. Tieners hebben nog niet hetzelfde mediagebruik als jongeren, maar hun mediagedrag lijkt ook niet meer op dat van kinderen. Er zijn grote verschillen: sommige tieners hebben geen smartphone of sociale media, terwijl anderen er volop mee bezig zijn. Meer dan de helft chat wekelijks. Dit doen ze vooral via Snapchat en WhatsApp, die steeds populairder worden in deze leeftijdsgroep. TikTok en Instagram worden minder gebruikt door tieners. Toch liken, reageren en telefoneren ze nog niet massaal op sociale media.

Het mediagebruik bij kinderen en jongeren ontwikkeld zich snel, met een verschuiving naar kleinere schermen en een breder scala aan activiteiten. Hoewel lange films en series via platforms als YouTube en Netflix populair blijven, wint korte content op platforms als TikTok en Instagram terrein. Jongeren gebruiken sociale media vooral passief en geven de voorkeur aan persoonlijke communicatie via apps als WhatsApp en Snapchat. Deze trends benadrukken de noodzaak van kritische mediawijsheid en een gebalanceerde benadering van digitale informatie.